Każdy hodowca wie, że dobra pasza to podstawa – ale nie każdy wie, jakie konkretnie proporcje składników powinny się w niej znaleźć. Inaczej karmi się kurki, które mają znosić jajka, a inaczej te, które mają szybko przybierać na masie. Niedożywienie oznacza słabe przyrosty i choroby, a nadmiar niektórych składników – stratę pieniędzy i problemy metaboliczne.

Dlatego przygotowaliśmy praktyczny przewodnik po składnikach odżywczych w paszy dla kur: ile białka, ile energii, ile wapnia? Poniżej znajdziesz konkrety – prosto i bez lania wody.

Dlaczego tak ważne są proporcje składników w paszy?

Kura znosząca regularnie jajka to organizm wymagający dużej ilości energii i budulca. Brojler rosnący w ekspresowym tempie nie zbuduje masy na samym ziarnie. Pasza musi być zbilansowana, czyli zawierać wszystko, czego ptaki potrzebują, i to w odpowiednich proporcjach.

Niewłaściwe bilansowanie może skutkować:

  • spadkiem nieśności,
  • pogorszeniem jakości jaj (cienka skorupka, małe jaja),
  • słabym przyrostem mięśni u brojlerów,
  • chorobami metabolicznymi (np. stłuszczenie wątroby, kulawizny),
  • zwiększoną śmiertelnością.

Jakie składniki muszą znaleźć się w paszy dla kur?

  • Białko (proteiny)
    Białko to budulec mięśni, piór, jaj i całego organizmu. Zbyt mało – wolny wzrost, ubytki w upierzeniu, spadek nieśności. Zbyt dużo – obciążenie nerek. Źródła: soja, groch, łubin, śruta rzepakowa, mączka rybna (w ograniczonych ilościach).
  • Energia (węglowodany i tłuszcze)
    Dostarczana głównie przez zboża: kukurydza, pszenica, jęczmień. Energia to paliwo dla całego organizmu. U brojlerów odpowiada za wzrost, u niosek – za intensywność nieśności.
  • Wapń i fosfor
    Niezbędne do budowy kości i, u niosek, do wytwarzania twardej skorupki jajka. Najczęściej w postaci kredy paszowej i mączki fosforanowej. Ważna jest również właściwa proporcja Ca:P.
  • Aminokwasy egzogenne
    Lizyna i metionina są kluczowe dla wykorzystania białka. Bez nich nawet wysoki poziom białka nie da efektów. Często dodawane syntetycznie.
  • Witaminy i mikroelementy
    Witaminy A, D3, E, K, z grupy B oraz mikroelementy (cynk, mangan, jod) regulują odporność, płodność i metabolizm. To nie „dodatki na zapas”, ale elementy niezbędne.

Optymalne proporcje składników – konkretnie i praktycznie

Dla niosek (kury znoszące jajka):

  • Białko ogólne: 15–17%
  • Energia metaboliczna: ok. 2700–2800 kcal/kg
  • Wapń: 3,5–4%
  • Fosfor przyswajalny: 0,35–0,45%
  • Lizyna: 0,7–0,9%
  • Metionina: ok. 0,3%

Dla brojlerów (kurczaki mięsne):

  • Białko start: 21–23%
  • Białko wzrost: 19–20%
  • Energia metaboliczna: 3000–3200 kcal/kg
  • Wapń: 0,9–1%
  • Fosfor przyswajalny: 0,45–0,5%
  • Lizyna: ok. 1%
  • Metionina: ok. 0,35%

Uwaga: to wartości orientacyjne – najlepiej bilansować dietę pod konkretne stado, wiek i system chowu.

Skąd wiadomo, czy pasza jest dobrze zbilansowana?

Obserwuj ptaki:

  • regularność i jakość jaj (nieśność, skorupki, wielkość),
  • przyrosty i masę ciała u brojlerów,
  • kolor i stan upierzenia,
  • wygląd grzebienia (blady może wskazywać na niedobory),
  • apetyt i ewentualne resztki paszy w karmidle.

FAQs – Najczęstsze pytania o bilansowanie paszy

Czy można mieszać paszę samodzielnie?
Tak, ale wymaga to wiedzy, znajomości proporcji i dostępu do składników. Warto korzystać z kalkulatorów paszowych lub skonsultować się z doradcą.

Co się dzieje, gdy w diecie jest za mało wapnia?
Pojawiają się cienkie lub miękkie skorupki, rośnie ryzyko wypadania jajowodu, a długotrwale dochodzi do osłabienia kości (kulawizny, złamania).

Na co nioski potrzebują tyle białka?
Białko buduje treść jajka, wspiera rozród i regenerację tkanek. Jego niedobór szybko obniża nieśność.

Jakie są objawy przekarmienia energią?
Kury tyją, są mniej ruchliwe, spada nieśność. U brojlerów szybki przyrost masy bez proporcjonalnego rozwoju szkieletu sprzyja kulawiznom.

Podsumowanie – pasza to więcej niż ziarno

Twoje kury potrzebują zbilansowanej diety – niezależnie od tego, czy mają znieść jajko dziennie, czy urosnąć do 2 kg w kilka tygodni. Odpowiednie proporcje białka, energii, witamin i mikroelementów to klucz do zdrowia i wydajności.

Jeśli coś w stadzie zaczyna „nie grać”, zacznij od paszy. Jajka, masa ciała i pióra powiedzą Ci najwięcej.

Masz swoje sprawdzone mieszanki? Chcesz porównać receptury z innymi hodowcami? Napisz – wiedza to najlepszy „dodatek paszowy”, jaki możemy sobie nawzajem zapewnić.